TECHNISCH VERSLAG VAN DE 1698 VOORJAAR 2024

In de afgelopen wintermaanden zijn de accu’s van de 1698 geregeld aangesloten op een druppellader om deze in een goede conditie te houden. Helaas waren de natte herfstachtige weersomstandigheden weinig ideaal om met de 1698 conditieritten te rijden.

Dinsdag 13 februari stak de Oude Drentse Dame haar gele neus weer buiten de loods voor een conditierit. De eerste halte was in Mijdrecht bij Profile Hogendoorn om de banden op de juiste spanning te brengen en te checken. De banden waren in prima conditie verder.

Zaterdag 24 februari was er werk aan de winkel voor de 1698. Een verhuurrit die dankzij de zachte winter mogelijk was met een gezellige groep naar het Oude Ambachten & Speelgoed Museum in Terschuur.

Woensdag 20 maart is de brandblusser goedgekeurd bij Paraat B.V. in Nieuw-Vennep, een jaarlijkse terugkerende verplichting.

Begin april is de 1698 vooral wat interieur betreft schoongemaakt i.v.m. de excursie naar EBUSCO en het DAF Museum op 12 april jl. Op 14 april hadden wij de eer om voor donateur en collega L. Ende een besloten rit te rijden naar het Openlucht Museum in Arnhem.

Na 14 april hadden we alle tijd om aan de 1698 te werken i.v.m. gepland onderhoud aan de 1698.

Onder andere werk aan een stuurkogel en een revisie van de luchtdroger met misschien andere klussen die we nog onverwacht tegen zouden komen. Dit is de reden dat we verder geen excursies hebben gepland in het voorjaar. Zo kunnen wij voor de keuring bij de RDW met aangename temperaturen in de loods aan de 1698 werken.

Op 30 april zijn we begonnen de stuurstang en de luchtdroger onder de 1698 te demonteren. Dankzij de waardevolle technische kennis van Sjaak en Willem ging dit voorspoedig. De 1698 werd aan de voorzijde een stuk omhoog gebracht en ondersteund met assteunen. Zo werd er voldoende ruimte gecreëerd om onder de bus te werken. Van de gedemonteerde stuurstang werden op de werkbank de kogels verwijderd en de taatsen. Alles zag er nog prima uit nadat het goed was schoongemaakt. Daarna werd de zaak met vers dik vet opnieuw in elkaar gezet en afgesteld.

Ook werd de Bendix AD-2 luchtdroger gedemonteerd. In het technisch verslag 2023 kunt u zien hoe de luchtdroger eruitzag. De werking was nog steeds prima maar de roestige mantel was wel aan een schoonheidsbehandeling toe. Vanuit de USA hadden we een revisie set over laten komen om het inwendige van de luchtdroger; korrels, filters, ringen en dergelijke te vervangen. In de ruim 27 jaar dat we 1698 beheren hebben we nog nooit problemen gehad met de luchtdroger. Maar op water in de luchtketels en remleidingen zitten we niet te wachten. Ook scheidt de luchtdroger vuil en olieresten af. Al met al is het een stille kracht die Bendix AD-2 die je moet koesteren.

Begin mei kon Marcel aan de gang met het ontroesten van de luchtdroger, eerste de losse roest verwijderen en later met een Dremel (klein roterend slijpsteentje) de vaste roest eraf schuren. Daar knapte de Bendix al behoorlijk van op. Na het ontroesten werden er met enkele dagen er tussen twee lagen Owatrol aangebracht op de luchtdroger. Owatrol is een goed conserverend anti-roestmiddel en ook een goede grondlaag voor de verf. Half mei werd de luchtdroger met twee lagen zilvergrijze Hamerite verf afgelakt.

Op 21 mei hebben we de stuurstang weer met elkaar onder de 1698 gemonteerd en met splitpennen en kroonmoeren zoals het hoort geborgd. Willem heeft stofhoezen gekocht zodat de stuurkogels minder snel vervuild raken.

De opgeknapte Bendix luchtdroger hebben we daarna voorzichtig opengemaakt.om de binnenzijde te reviseren. Deze bestaat uit een flinke hoeveelheid korrels om de lucht te drogen en te reinigen. Deze werden ververst en de ook de filters, veren en afsluitringen werden vervangen. Wat opviel was dat de korrels voor iets meer dan helft er nog goed uitzagen. Toch zijn alle korrels ververst. Bij de foto’s ook een tekening van de Bendix AD-2 luchtdroger welke onder de 1698 hangt.

Tenslotte werd er een terugslagklep gedemonteerd achter het luchtvulnippel om te checken of deze nog prima werkt. Dit in verband met mogelijk luchtverlies.

Zaterdag 8 juni was het wasdag voor de 1698. Op een locatie waar het was toegestaan heeft Willem met een heet water cleaner de Leyland 0 680 motor schoongespoten met een hogedrukspuit. Zowel van onder als van boven. Het interieur werd met folie afgeschermd. De vooras en de achteras ontsnapten ook niet aan het kritische oog van Willem. Dat er de nodige vettigheid en vuil los kwam hoeft geen betoog. Het vuile water werd vanzelfsprekend milieu verantwoord afgevoerd. Dankzij Willem zijn de motor en de assen nu schoon. Lekkages zijn makkelijker op te sporen. Ook is de koeling van de motor nu verbeterd. Tenslotte werden de remmen getest op de rollerbank i.v.m. de aanstaande APK-keuring.

Op de foto’s hierboven vanuit de remmentestbank gefotografeerd de gereviseerde Bendix AD-2 luchtdroger en een van de gestelde en gereinigde stuurkogels met stoefhoes.

Zaterdag Wasdag voor de 1698. De nodige drab en aarde wat zich als stof ophoopte met vet rondom de motor en de assen werd met de heet water cleaner weggespoten door Willem.

TECHNISCH VERSLAG VAN DE 1698 ZOMER 2024

Ook in de zomer werd er gewerkt aan de 1698, er was genoeg te doen. De eerste ritten waren gepland op het eind augustus, september en oktober. Dus de tijd maar goed gebruiken omdat ook de temperaturen aangenamer zijn dan in de winter.

Tijdens de check van de terugslagklep achter het luchtvulnippel onder het dashboard kwamen wij erachter dat het onder het dashboard best wel een stoffige boel was. Ook was er roest op de kokers op de vloer om het dashboard steun te geven. Willem wees me er ook op dat de luchtklep voor de ventilatie ook wel een anti-roestbehandeling mocht krijgen. Op 22 juni onder het dashboard alles zoveel mogelijk stofvrij gemaakt en de eerdere genoemde roestige onderdelen ontroest en in de eerste laag Owatrol gezet.
Ook werd de binnenzijde van de Webasto kast ontroest i.v.m. vliegroest en een kokerbalkje naast de Webasto onderaan ontroest. Ook hier weer na het ontroesten de eerste laag Owatrol om de boel te conserveren.
In de periode van 24 juni t/m 2 juli werden de kokerbalken van het dashboard, luchtklep, binnenzijde Webasto kast en kokerbalkje naast de Webasto standkachel voorzien van een tweede laag Owatrol en met twee lagen grijze verf afgelakt. De binnenzijde van de Webasto kast kreeg twee lagen Silolak. Net als enkele delen van de Webasto kast aan de buitenzijde. In 2021 is de Webasto en onderzijde van de kast gereviseerd, bijhouden is nu het devies.
Op 3 juli werden de twee grijze kasten onder het dashboard teruggeplaatst nadat het mechaniek om de luchtklep voor de ventilatie te bedienen was ingespoten met WD40 om deze soepel te houden. Het fineer van de kasten onder het dashboard werd schoongemaakt. Ook de vloer en de instap- en uitstapbak werden schoongemaakt. Vanwege het schoonspuiten en het recente onderhoud was er de nodige vettigheid en zand ingelopen.

De twee grijze dashboardkasten na het schoonmaken. Links, met het rooster, is de glimmende grijze luchtklep voor de ventilatie achter het rooster nog net te zien. Rechts ziet u de kast onder het dashboard met het luchtvulnippel. De kasten zijn aan de randen met grijze verf bijgetipt na het vlakschuren door Willem om ze makkelijker erin en eruit te krijgen. 2de foto de luchtklep achter de kast na de opknapbeurt.

Vrijdag 5 juli de twee riemen van de stuurbekrachtiging vervangen met Sjaak. Op de oude die er sinds juli 1998 op zitten werd hier en daar een slijtageplek zichtbaar. Het betreft riemen van Gates typenummer 6265mc AVX10 x 938la.
 

Slijtageplekken riemen stuurbekrachtiging zijn binnen de kringen te zien.

De oude lagen er zo af maar om de nieuwe over de tussenas te krijgen was een ander verhaal. Deze tussenas die ingeklemd zit tussen twee verende nylon schijven (hardyschijven) weigerden iedere medewerking om op de normale manier los te komen. Normaal kan de tussenas over de spiebanen schuivend iets worden ingekort om makkelijk tussen de hardyschijven los te komen. Na een poosje wrikken en duwen kwam de tussenas eindelijk los en de nieuwe riemen zaten vlot om de twee poelies.
Met de losgekregen tussenas op de werkbank hebben wij geprobeerd d.m.v. slaan met een flinke hamer en veel WD40 het deel over de spiebanen los te krijgen. Helaas zonder resultaat, de volgende dag na een nachtje losweken in de WD40 hetzelfde; zo vast als een huis. Willem heeft het nog geprobeerd om met heetstoken beweging erin te krijgen maar ook dat leverde na een paar moedige pogingen geen bevredigend resultaat.
De tijd begon inmiddels te dringen, i.v.m. de APK-keuring maandag 8 juli. Daarom de tussenas met wrikken en duwen weer onder de bus gemonteerd. De motor drijft zo weer de tandwielkast aan en via deze tandwielkast de dynamo en de geforceerde koeling. Na de laatste ritten in oktober gaan we weer aan de slag met deze tussenas, mogelijk wordt het een revisie.

De tussenas op de "pijnbank". Helaas mocht hard slaan, WD40 en later heetstoken niet baten. De groeven links op de as zijn de bewuste spiebanen waar het eindstuk overheen kan schuiven om de lengte aan te passen voor een makkelijker demontage en montage.

Op 7 juli de 1698 goed uitgeveegd en alle vlekken verwijderd in en op de 1698 om tijdens de APK-keuring de volgende dag een verzorgde indruk te maken.
Maandag 8 juli vertrokken we met een klein groepje om 6.15 uur goed geluimd naar de RDW in Heerenveen. Net over de Ketelbrug hielden we even een korte stop voor koffie, sigaartje en toilet. Dan weer vol gas via Oosterzee en de N924 naar Heerenveen. Om 10 uur reden we weer dik tevreden huiswaarts.

Onze prachtige DVM 1698 in de keurstraat van de RDW in Heerenveen

Op 11 juli bleek bij een inspectie van de brandstofpomp door Willem dat de pomp wat lekte. Daar hadden we niet op gerekend immers de brandstofpomp was in 2023 gereviseerd. De pomp en alles wat er dichtbij om heen zit werd met remmenreiniger en perslucht schoongemaakt. Vervolgens hebben we proefgedraaid en gekeken waar het lek zat. In ieder geval het membraam van het opvoerpompje. De schroeven van het deksel werden nagetrokken en zaterdag 20 juli werd er een testrit gemaakt naar De Kop van Noord-Holland.
Zo konden we ook de van Peer Baltus geleende Bosch deurcilinder terugbrengen.
Tijdens een pauze t.h.v. Heemskerk bleek dat er een verstuiverleiding aan de achterzijde van de brandstofpomp lekte. Deze werd voorzichtig vastgedraaid en het lekken leek over. Doch op de terugweg bij Purmerend begon de motor rauw te lopen en de te bonken. Bij terugkomst in de stalling bleek een gescheurde verstuiverleiding kort achter de pomp de oorzaak. Ook het membraam van het opvoerpompje lekte weer iets diesel.
Op 25 juli hebben Sjaak en Willem de lekke verstuiverleiding losgehaald en zijn we met een nieuw opvoerpompje en de lekke leiding naar Spaarnestad gegaan om de leiding te reviseren en het nieuwe opvoerpompje klaar te maken voor gebruik. Tenslotte werd de onderzijde van het grote motorluik schoongemaakt en in steenslagcoating gespoten door Willem.

Op 1 augustus konden we bij Spaarnestad Motorenrevisie de gereviseerde verstuiverleiding en het nagekeken nieuwe opvoerpompje ophalen. Service van de zaak, we hoefden niets te betalen. Bijzonder aardig natuurlijk.
De volgende dagen zijn we met drie man aan de slag gegaan om alle verstuiverleidingen en het nieuwe opvoerpompje te monteren. Een beste klus. Daarbij kwam nog een extraatje want de versleten klemmen om de bundels verstuiverleidingen te beschermen tegen trillingen moesten worden vervangen. Sommige van die klemmen lieten diepe groeven na in de leidingen omdat het rubber in de klem was vergaan. Deze groeven werden later door Willem voorzichtig dicht gesoldeerd. Eigenlijk waren we daar dus op tijd bij.
Na het monteren van deze nieuwe klemmen werden op de motor twee kroonstenen preventief ingespoten met WD40 tegen corrosie. Zo blijven de oliedruksensor en koelwatersensor het doen.
 

Willem had prachtige op maat gemaakte klemmen voor de verstuiverleidingen gemaakt. Betere zijn er niet te koop in de handel.

Op 19 augustus de 1698 grondig uitgeveegd, banken afgestoft, olie- en vetvlekken verwijderd na alle klussen. Dit voor een collega die met pensioen ging op 21 augustus en met de 1698 werd opgehaald samen met familie en vrienden na afloop van zijn laatste dienst bij Connexxion. Voor zekerheid werd de druppellader aangesloten op de accu's omdat de 1698 poosje niet had gereden.

3 september na mijn vakantie heeft Willem met een beetje hulp van mij een lekkage aan verstuiverleiding 3 en 4 verholpen. Na het ritje van 21 augustus liet de 1698 zo af en toe een drupje vallen. Niet veel, maar toch. De betreffende verstuiverleidingen werden door Willem losgehaald en het conische deel goed bekeken. Geen beschadigingen, dan maar weer op nieuw monteren en voorzichtig goed natrekken.
Na het geslaagde proefdraaien met zijn tweeën een 41 kilometer lange proefrit gereden. De lekkage is vooralsnog verholpen. Ook werden de schroeven van het deksel op het opvoerpompje nagetrokken i.v.m. zweten op het membraam. Dat was nodig, ook dat bleek gelukkig verholpen na de proefrit.

Zaterdag 7 september was een bijzondere dag voor de 1698. De 1698 vertrok 's morgens vroeg met Willem achter het stuur naar Emmen om busonderdelen op te halen bij de familie Baas. Op deze website kunt u een verslag van deze dag vinden. Gezien de werkzaamheden aan de verstuiverleidingen en opvoerpomp de lakmoesproef hoe de 1698 zich ging houden. De 398 kilometers heen en terug naar Emmen verliepen zonder problemen, een hele opluchting kan ik u zeggen.

Maandag 9 september was het wasdag voor de 1698. Voor de excursies en ritten in september en oktober werd de 1698 aan de buitenzijde compleet gewassen. Dat was niet overbodig na alle klussen.

De achterkant van de 1698 kon een wasbeurt gebruiken.

Op 13 september werden alle vloeistoffen gecontroleerd en waar nodig aangevuld. Nu was de binnenkant van de 1698 aan de beurt en werden alle ramen gelapt, de plinten en de stoelframes afgestoft en de 1698 grondig uitgeveegd. Als eerste onderdeel van de DVM 1633 kwam het afdekkapje van de alarmzoemer in de 1698 terecht. Vanaf dat het moment dat de 1698 museumbus is ontbrak deze. Gelijk een ander gezicht.

 

Zwart kapje van de DVM 1633 over de alarmzoemer in de cabine van de 1698