Standaardbus 168

 

Standaardbus 168 behoort tot de serie CSA-1 bussen 111-169 die tussen december 1974 en april 1976 in dienst kwam bij het Amsterdamse GVB. De 168 werd op 9 april 1976 als allerlaatste van de serie geleverd, drie dagen nadat de 169 al was gearriveerd. Deze bussen waren de laatste met kleine lijn- en bestemmingsfilm in het front en met ronde koplampen. Vanaf de 170, die vijf jaar later instroomde, hadden de bussen grote filmkasten en dubbele rechthoekige koplampen.


GVB 168, pas enkele maanden oud, als meest rechtse bus bij het oude station Sloterdijk, eindpunt van lijn 15, zomer 1976
foto: Geheugen van de Amsterdamse tram [Facebook]

Standaardbus 168 is gebouwd door Hainje in Heerenveen op een DAF SB201-DKDL 554 chassis. Hierbij duidt 'DKDL' op de geplaatste 6-cylinder dieselmotor met 170 PK en '554' op de wielbasis van 5,54 meter. De bus heeft, sinds zijn indienststelling, het kenteken 01-80-MB en rijdt, tot de dag van vandaag, met zijn oorspronkelijke blauwe kentekenplaten.


Vanaf de zomerdienst van 1977 waren de bussen uit de laatste levering [150-169] bestemd voor de integratielijnen 65 en 66 naar Amstelveen. Hiervoor werden ze uitgerust met een beugel voor het Beckson plaatskaartenapparaat zoals dat door Centraal Nederland in het interlokale vervoer werd gebruikt. Na de introductie van de nationale strippenkaart in 1980 was deze voorziening overbodig en werd de beugel weer verwijderd.

Toen in oktober 1977 de Metro naar de Bijlmermeer ging rijden, vervielen een aantal lijnen die, tot dat moment, door Centraal Nederland werden gereden. CN had hierdoor chauffeurs over terwijl het GVB die nu juist tekort kwam. Daarom werden tien bussen uit de serie, in wisselende samenstelling vanwege het

GVB 168 als 15-11 in de Jan Evertsenstraat, omstreeks 1980
onderhoud in Garage West, geplaatst bij Centraal Nederland aan de Van Musschenbroekstraat [Busstation Wibautstraat] in Amsterdam. Van hieruit reden CN-chauffeurs met deze wagens GVB-ritten op de integratie-lijnen 65 en 66 naar Amstelveen.

In de zomer van 1978 werd Standaardbus 168 aan de dienst onttrokken en ging deze naar TNO in Delft voor proeven met het rijden op LPG. Eind november 1979 was de bus terug in Amsterdam en kwam deze als gasbus terug in de gewone dienst. In de zomer van 1981 werden nog zes bussen omgebouwd tot LPG-bus waarbij de 168 identiek werd gemaakt en een serie van zeven gasbussen [163-169] ontstond.


GVB 168, tussen de andere gasbussen 163-169, terrein Garage West, november 1983. Foto: © Jos van de Klundert.

Toen de subsidiepot, waaruit de proef met de LPG-bussen werd gefinancierd, was opgebruikt en de proef werd beëindigd, werden deze wagens in 1984 terug verbouwd tot dieselbus.

Van september 1984 tot december 1985 reed Standaardbus 168 in huur bij Enhabo in Landsmeer.


Enhabo 168 wacht de vertrektijd af op lijn 82 naar 't Kalf, Station Zaandam, oktober 1984. Foto: © Jos van de Klundert.


GVB 168 als lijn 42 op het Orlyplein [Station Sloterdijk], rond 1990
Na afloop van de huurperiode bij Enhabo werd de serie bussen, waartoe de GVB 168 behoorde, vanuit Garage West voornamelijk ingezet in de spitsuren.

Het werkterrein werd daarmee, in belangrijke mate, beperkt tot het westelijke havengebied van Amsterdam.

In het najaar van 1989 kreeg de GVB 168 nog een uitgebreide carrosseriebeurt bij het CAB in Utrecht.
Op 16 juni 1991 werd de 168, na vijftien jaar trouwe dienst, met een aantal leeftijdsgenoten, terzijde gesteld en opgeslagen op het terrein van het Gemeente Energiebedrijf GEB aan de Haarlemmerweg.


GVB 168 is terzijde gesteld en wacht op dingen die gaan komen, Haarlemmerweg, juli 1991. Foto: © Jos van de Klundert.

 

In het najaar van 1994 kon de ex-GVB 168 bij een handelaar worden gekocht voor de Stichting Standaardbus 168 die hem volledig heeft gerestaureerd en, in de oorspronkelijke uitvoering, voor het nageslacht bewaart.

De andere bussen uit de serie 111-169 zijn, voor zover bekend, deels in 1995 geëxporteerd naar Afrika [Meknes in Marokko (9 stuks) en Luanda in Angola (11 stuks)] en naar Cuba [Havanna (9 stuks)]. In 1998 gingen nog twee bussen naar Azerbadzjan [Baku]. Van de overige bussen wordt aangenomen dat die in Nederland zijn gesloopt, het merendeel daarvan bij sloperij Onne van der Stadt in Zaandam.


 


GVB 168 in 1994 op het terrein van een handelaar tussen seriegenoten
die in 1995 naar Afrika en Cuba en in 1998 naar Azië zijn geëxporteerd
 
 
bron: www.traminfo.nl en exportlijstbusnl
z/w foto's: D. Kruijt en Peter van Cootwijk